piątek, 16 marca 2012

Wielka Wystawa Światowa 1851

Ekspozycje prezentujące dorobek kulturalny i techniczny państw znane były już wcześniej, ale to Wielka Wystawa Światowa w Londynie (1851) podniosła rangę tego typu imprez i nadała im niespotykany dotąd prestiż.

Celem politycznym wystawy było uzmysłowienie światu potęgi Wielkiej Brytanii. Anglia i Szkocja w połowie XIX wieku były najbardziej uprzemysłowionymi państwami - górowały naukowo i technicznie nad resztą globu.

Brytyjczycy mieli się czym pochwalić. Dla celów wystawy wybudowano specjalny budynek ze stali i szkła, nazwany później Kryształowym Pałacem. Wtedy było to wybitne przedsięwzięcie architektoniczne. Wykorzystano najnowsze osiągnięcia: dopiero kilka lat wcześniej opracowano technologię produkcji taniego i wytrzymałego szkła. Crystal Palace był więc wspartą na solidnej stalowej konstrukcji "szklarnią" - pierwszym szklanym domem w historii.

W środku Pałacu zwiedzający mogli podziwiać strzelistą kryształową fontannę oraz bujną tropikalną roślinność. Do dyspozycji gości pozostawiono pierwsze od czasów starożytnych publiczne szalety. Co ciekawe, to Wielka Wystawa Światowa w Londynie spopularyzowała zastosowanie muszli klozetowej, spłukiwanej wodą. Za skorzystanie z toalety pobierano jednego pensa, czyli równowartość znaczka pocztowego.

W tak nowoczesne progi zaproszono gości z różnych stron świata. Przybyli wystawcy z Danii, Niemiec, Szwajcarii, Francji, Stanów Zjednoczonych, Rosji, Turcji. Nie zapomniano także o wystawcach z terytoriów politycznie podporządkowanych Imperium tj.: Indii, Egiptu, Australii , a nawet Nowej Zelandii.

Cuda, dziwy.

Wystawy w Pałacu podzielono na cztery kategorie: Surowce, Maszyny, Rękodzieło i Sztuki Piękne. Łącznie zwiedzający mogli podziwiać około 13 000 eksponatów.

Najciekawsze były oczywiście nowoczesne urządzenia: prekursor faksu, nowoczesny dagerotyp, prototyp maszyny liczącej głosy, liczne teleskopy oraz mikroskopy. We wszystkim przodowali gospodarze, ale i przyjezdni mieli się czym pochwalić.

Niemcy zaprezentowali ciężkie działa ze stali Kruppa, zaś Amerykanie pochwalili się żniwiarką parową oraz pistoletem Samuela Colta, co wprowadziło w niemały popłoch angielskich producentów broni.

Oprócz doniosłych i epokowych wynalazków można też było podziwiać pomniejsze osiągnięcia myśli technicznej, na przykład scyzoryk posiadający 1851 ostrzy lub łóżko-budzik, zrzucające śpiącego człowieka o dowolnej porze.

Technologicznym nowościom nie ustępowały wspaniałe dzieła sztuki. Pod jednym dachem zgromadzono wiele antycznych rzeźb oraz ich wiernych kopii. Zwiedzający mogli zachwycać się jednym z największych diamentów świata: Koh-i-noorem oraz odnalezioną w 1850 roku celtycką broszą Tara Brooch.

W trakcie trwania Wystawy, to jest między 1 maja, a 15 października 1851 roku sprzedano (sic!) ponad 6 milionów biletów. Rozmach tej imprezy był czymś absolutnie wyjątkowym i nie miał precedensu w dziejach.

- -

PS Kryształowy Pałac po jakimś czasie przeniesiono w inne miejsce. Spłonął w 1934 roku.

PPS Zyski z wystawy przeznaczono na zbudowanie sali koncertowej Royal Albert Hall, a także zbudowanie Muzeum Wiktorii i Alberta.

PPPS W latach pięćdziesiątych do najbardziej popularnych ekspozycji w Kryształowym Pałacu zaliczały się modele naturalnej wielkości przedpotopowych bestii, czyli dinozaurów. ;)